Co warto wiedzieć o grzybach?
Sezon na grzyby w pełni. Grzyby uprawne tj. pieczarki czy boczniaki są na wyciągniecie ręki przez cały rok ze względu na usystematyzowaną produkcję. Jednak grzyby leśne są dostępne tylko sezonowo lub w formie przetworzonej, a ich dostępność zależy głównie od pogody. Wśród najbardziej cenionych gatunków grzybów leśnych znajdują się borowiki, kurki, podgrzybki, kanie, koźlarze czy maślaki, a jedyną ich zaletą są walory smakowe… Czy to prawda? Oczywiście, że nie!Polecani dietetycy
-
Jolanta Czepułkowska
-
Elżbieta Gmurczyk
Dyplomowany dietetyk, specjalista ds. żywienia człowieka -
Anna Huma - Nande
Dyplomowany dietetyk kliniczny -
Małgorzata Łyżniak
Dyplomowany dietetyk, specjalista ds. żywienia człowieka, założyciel firmy
W ok. 70- 90% grzyby składają się z wody, ich sucha masa to głównie białko, dlatego możemy spotkać się z określeniem grzybów jako „leśnego mięsa”. Są też niskokaloryczne (w 100g świeżej masy jest mniej niż 50kcal). Pomimo, że kaloryczność grzybów jest bardzo niska, to ich gęstość odżywcza jest stosunkowo wysoka. Właśnie dlatego grzyby mogą stanowić ważny element diet odchudzających.
Są bogate w błonnik, który pełni istotną funkcję w procesie trawienia. Poprawia perystaltykę jelit oraz zapobiega zaparciom. W składzie chemicznym niektórych grzybów np. boczniaka ostrygowatego stwierdzono obecność beta-glukanów. Związki te przede wszystkim stymulują układ immunologiczny a także mogą być stosowane w profilaktyce i terapii chorób nowotworowych. Dowiedziono, że beta- glukany obniżają również poziom cholesterolu LDL we krwi. Owocniki grzybów zawierają niewielkie ilości cukrów prostych (wyjątkiem jest boczniak) oraz tłuszczów (około 75% całkowitej zawartości kwasów tłuszczowych stanowią cenne NNKT).
A co z mikroskładnikami? Głównym pierwiastkiem, który występuje w grzybach jest potas, który m.in. kontroluje ciśnienie krwi, poprawia koncentrację. Grzyby zawierają również: żelazo, wapń, fosfor, jod, selen, sole magnezu. Obfitują w witaminy, zwłaszcza z grupy B, szczególnie witaminę B1, B2 a także B3. Grzyby zawierają substancje antyoksydacyjne, etanolowe ekstrakty ze 150 gatunków grzybów wykazują działanie przeciwutleniające.
Jak je przechowywać?
Grzyby można: marynować, suszyć, mrozić oraz przerabiać bezpośrednio po pozyskaniu, dopóki są świeże. Należy pamiętać o ich wcześniejszym dokładnym umyciu, aby usunąć szkodliwe zanieczyszczenia z ich powierzchni.
Grzyby trujące – nie znasz gatunku, nie ryzykuj!
Trzeba uważać na grzyby trujące, podobne do kapeluszników jadalnych. Powinny być zbierane tylko znane nam gatunki, jeśli mamy jakieś wątpliwości lepiej nie ryzykować. Konsumpcja grzybów trujących może być powodem ciężkiego zatrucia, a nawet śmierci.
Najlepszym wyborem będą świeże, prosto z lasu grzyby. Jednak zarówno mrożone jak i suszone również wykazują wysokie wartości odżywcze. Unikać należy żywności wysoko przetworzonej z dodatkiem grzybów, często są to śladowe ilości, np. popularny bulion grzybowy zawiera w swoim składzie tylko 0,7% grzybów, a reszta to sól, utwardzony tłuszcz roślinny, wzmacniacze smaku np. glutaminian sodu i inne niezdrowe składniki. Warto czytać etykiety i sprawdzać rzeczywistą zwartość cennych kapeluszników.
Nie wiesz jak wykorzystać je w kuchni? Wypróbuj nasze inspiracje :)
Zupa grzybowa
Składniki:
- 0,75 - 1 kg grzybów leśnych
- 1 litr bulionu warzywnego
- 3 łyżki kwaśnej śmietany min. 12%
- 5 łyżek oliwy z oliwek
- 2 marchewki
- 1 korzeń pietruszki
- 1 por
- 1 cebula
- 2 ziarna ziela angielskiego
- 4 ziarna pieprzu
- liść laurowy
- sól
- świeżo zmielony czarny pieprz
- do podania garść listków natki pietruszki
Sposób przygotowania:
Grzyby oczyść z piasku. Dokładnie umyj pod bieżącą wodą. Pokrój na plastry. Cebulę obierz i pokrój w kosteczkę. Marchewki i pietruszkę obierz, umyj i pokrój na plasterki. Z pora usuń wierzchnie liście. Dokładnie umyj i również pokrój na plasterki. Na patelni rozgrzej połowę oliwy z oliwek. Smaż na niej marchewkę, pietruszkę i pora przez 3-4 minuty. Przełóż do garnka i zalej bulionem. Dodaj ziele angielskie, pieprz i liść laurowy. Gotuj na średnim ogniu przez 15-20 minut.
Na pozostałej oleju smaż cebulę. Kiedy będzie miękka, dodaj grzyby i smaż, często mieszając na średnim ogniu przez 6-8 minut, aż powstały z nich płyn całkiem odparuje. Grzyby dopraw solą i pieprzem. Smaż jeszcze kilka chwil. Przełóż je do garnka i gotuj przez 10 minut.
Zupę dopraw solą i pieprzem.
Śmietankę wymieszaj z kilkoma łyżkami gorącej zupy. Wlej delikatnie do garnka zestawionego z ognia. Garnek postaw ponownie na ogniu i doprowadź do wrzenia. Zdejmij z ognia i przykryj.
Podawaj z listkami natki i kromką żytniego chleba.
Makaron z sosem grzybowym
Składniki:
- makaron tagliatelle (najlepiej pełnoziarnisty) 200g
- świeże grzyby 300-400g
- cebula 1 szt
- oliwa z oliwek 2 łyżki
- natka pietruszki
- sól
- pieprz czarny
- śmietanka 12% 3 łyżki
- czosnek 1 ząbek
Oliwę z oliwek rozgrzej na patelni, podsmaż cebulę pokrojoną w kostkę. Dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek i pokrojone w plasterki grzyby. Duś kila minut na małym ogniu. Następnie dodaj śmietankę, przypraw do smaku solą i pieprzem, wymieszaj i zagotuj. Zdejmij z ognia. W międzyczasie ugotuj al dente makaron w osolonej wodzie. Przecedzony, gorący makaron wsyp na patelnię z sosem grzybowym. Delikatnie zamieszaj i podawaj zaraz po przyrządzeniu. Posypać obficie zieloną pietruszką.
Autor:
Dominika Mróz
Podobne artykuły
Czym najlepiej solić? :)
Chyba każdy z nas zna zalecenie dotyczące potrzeby ograniczania ilości spożycia soli. Zalecenie to wiąże się z wielokrotnie potwierdzonym w badaniach naukowych faktem kojarzącym nadmierne spożycie sodu (sól=chlorek sodu) z występowaniem nadciśnienia tętniczego, chorób wątroby, a nawet ryzykiem nowotworów żołądka.
Jak nie przytyć w Święta? 6 zasad
Wigilia, Boże Narodzenie i Sylwester rządzą się swoimi prawami. Nie chodzi tylko o tradycje czy przyzwyczajenia, ale również o to, co mamy na talerzu. Taki czas zdarza się raz w roku, więc nie należy wszystkiego kategorycznie sobie odmawiać, a jedynie kierować się rozwagą i zdrowym rozsądkiem.
Ostatki 2025 – ostatnia szansa na szaleństwo!
No to mamy to – Ostatki tuż tuż, już jutro! Czas sięgnąć po ostatnie kawałki pączków, faworków i… energii przed tym, jak przejdziemy na dietę postną, albo przynajmniej postanowimy, że będziemy się starać ;). To ostatni moment, żeby zaszaleć w rytmach karnawałowych, ponieważ już od środy czekają na nas te wszystkie piękne postanowienia „będę zdrowszy, bardziej fit, mniej będę imprezować…” – takie standardy! ;)
